مزایا و معایب فرش دستباف

بالاخره فرش دستباف بخریم یا نه؟ احتمالاً برای شما هم پیش‌آمده که در خریدن فرش دستباف مردد شده باشید، نگران نباشید من تا قبل از خرید این فرش ارزشمند همانند شما بودم و اعتراف می‌کنم چیزی از مزایا و معایب فرش دستباف نمی‌دانستم اما تحقیق و بررسی را برای همچون مواقعی گذاشته‌اند که با چشم‌باز به خرید یک کالا برویم تا بعد از متحمل شدن یک هزینهٔ گزاف از خرید خود پشیمان نشویم. خوب برویم سر اصل مطلب قطعاً هر کالا یا محصولی مزایا و معایبی دارد اما با شناخت این ویژگی‌ها و تطابق دادن باسلیقهٔ خود می‌توانید تشخیص دهید که برای شما بهترین است یا نه. من در این مقاله تلاش می‌کنم که بارزترین مزایا و معایب فرش دستباف را برایتان شرح دارم تا به‌اصطلاح با چشم‌باز دست به خرید این فرش بزنید چون همان‌طور که می‌دانید هیچ فروشنده‌ای نمی‌خواهد عیب روی کالای خود بگذارد و بگوید فرش دستباف معایبی دارد و یا کسی که فرش ماشینی می‌فروشد بعید است از مزایای فرش دستباف برایتان بگوید اما من اینجا هستم تا شما را روشن کنم.

مزایای فرش دستباف

• الیاف طبیعی

بهترین ویژگی فرش دستباف به الیاف آن مربوط است. مگر می‌شود جنس فرش جنسی از طبیعت باشد و از آن لذت نبرد. برای الیاف به کار برده شده در فرش دستباف از مواد طبیعی همچون ابریشم، پشم، کتان یا کرک بهره می‌گیرند. گاهی برای تهیهٔ الیاف از یک یا ترکیب چند مواد طبیعی استفاده می‌کنند، احتمالاً شنیده‌اید که می‌گویند فرش تمام ابریشم یا فرش دستباف از پشم و کتان و در فرش ماشینی از الیاف مصنوعی استفاده می‌شود همچون الیاف اکریلیک، پولیستر و… نکته همین جاست چون الیاف مصنوعی ممکن است باعث آلرژی و حساسیت در انسان شود.

• رنگ طبیعی

رنگ الیاف فرش دستباف، برگرفته از طبیعت است و الیاف این فرش از رنگ مواد طبیعی رنگرزی می‌شود مانند پوست گردو، روناس و … البته این بدان معنی نیست که در فرش دستباف فقط از رنگ طبیعی استفاده شود بلکه در حال حاضر در بافت فرش دستباف از رنگ‌های مصنوعی هم بهره گرفته می‌شود پس لازم است، برای خرید فرش دستباف، فروشگاه‌های معتبر را انتخاب کنید.

• قدمت فرش دستباف

از مزایای فرش دستباف به ارزش هنری آن می‌توان اشاره کرد که باگذشت زمان نه‌تنها ارزشش کم نمی‌شود بلکه اگر به‌خوبی از آن مراقبت کنید برایتان به‌منزلهٔ یک اثر هنری و قیمتی به جا خواهد ماند. زیرا به دلیل الیاف طبیعی فرش به‌اصطلاح هرچه پا بخورد به درخشش و کیفیت آن افزوده می‌شود. پس اگر چنانچه فرش دستباف دارید نکات لازم جهت مراقبت از فرش دستباف را به‌خاطر بسپارید.

• ترمیم فرش دستباف

یکی از ویژگی‌های خوب این فرش قابلیت ترمیم و رفو کردن فرش است، چنانچه قسمتی از فرش آسیب ببیند دارندگان این فرش می‌توانند آن را با خیال راحت رفو کنند.

• اشتغال‌زایی

برای بافت فرش دستباف از پشم گوسفند استفاده می‌شود با خرید این فرش، شغل دامپروری رونق پیدا می‌کند همچنین به چرخهٔ بافندگی فرش دستباف کمک شایانی می‌شود و به‌واسطهٔ آن بسیاری از افراد درآمدزایی خواهند کرد.

معایب فرش دستباف

• قیمت بالا

همان‌طور که می‌دانید همیشه هنر دست در مقایسه با کار ماشینی از ارزش بالایی برخوردار است. به بافنده‌ای فکر کنید که طی چندین ماه پشت‌دار قالی با دستان خود تاروپود فرش را ماهرانه و با صرف انرژی زیاد در هم گره می‌زند خوب مسلم است ارزش این کار به‌مراتب بیشتر از فرشی است که توسط دستگاه‌های مخصوص بافته می‌شود و به طبع آن قیمت این فرش نسبت به فرش‌های ماشینی بالاتر است و برای خرید آن باید هزینهٔ زیادی را بپردازید‌.

• شستشوی سخت

فرش دستباف به دلیل الیاف طبیعی دارای وزن بالایی است به همین دلیل شستن آن برای شما سخت می‌شود. اگر خودتان بخواهید فرش را بشویید باید نکات مهمی را رعایت کنید مثلاً از هر شوینده‌ای نمی‌توان استفاده کرد یا در انتها برای خشک‌کردنش باید مراقب باشید که فرش را خیس لوله نکنید و آن را در جایی به‌صورت اریب پهن کنید تا خشک شود. با مطالعهٔ نکات کلیدی نگهداری از فرش دستباف اطلاعات خودتان را بالا ببرید و در جهت نگهداری هرچه بهتر این فرش به کار ببرید. لازم به ذکر است امروزه قالیشویی‌ها با رعایت اصول فرش دستباف شما را به‌خوبی می‌شویند و به شما تحویل می‌دهند.

• نقص در نقش‌ونگار

ازآنجایی‌که در کارهای دست وجود هرگونه خطای انسانی دور از ذهن نیست اما لازم دانستم تا این مورد را هم بدانید چون ممکن است حین بافت گاهی نقش‌ونگارها  ناهماهنگ باشند البته این عیب همیشه رخ نمی‌دهد اما هرچه یک فرش دستباف در بافت و نقوش نقص کمتری داشته باشد ارزش و قیمت بالایی دارد. هنگام خرید فرش دستباف به نقش‌ونگار فرش دقت کنید.

هنگام خرید فرش دستباف به این نکات دقت کنید:

• رنگرزی اصولی

سعی کنید هنگام خرید فرش دستباف، آن را با نور طبیعی بررسی کنید تا مطمئن شوید رنگ‌ها درست و متقارن بافته شده‌ باشند.

• ثبات در رنگ فرش

فرش دستباف باکیفیت رنگ‌دهی ندارد برای اطمینان از این ویژگی، یک دستمال سفید نمدار را روی سطح فرش بکشید، رنگی شدن دستمال نشان‌دهندهٔ رنگ مصنوعی به‌کاررفته در الیاف فرش است.

اگر فرش دستباف دارید باید این نکات را بدانید:

1. تا کردن فرش به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌شود، بهترین روش لوله کردن فرش است
2. از قراردادن فرش لوله شده در مکان مرطوب بپرهیزید چون باعث پوسیده شدن فرش و لانه‌گزینی حشرات می‌شود
3. فرش دستباف را در معرض نور مستقیم آفتاب قرار ندهید
4. فرش دستباف باید هرازگاهی در معرض هوای آزاد قرار بگیرد
5. فرش را در یک سطح صاف و تمیز پهن کنید
6. تا جایی که امکان دارد شستشوی فرش را به قالیشویی‌های معتبر بسپارید
7. از گذاشتن گلدان طبیعی در مجاورت فرش دستباف خودداری کنید زیرا ممکن است حین آبیاری گلدان، فرش خیس شود و به‌مرور بپوسد
8. از قراردادن پایه‌های مبل و صندلی یا اشیا سنگین روی فرش دستباف خودداری کنید
9. جهت پهن کردن فرش را مدام تغییر دهید تا تمام فرش به‌اندازه پا بخورد

کلام آخر

فرش دستباف یکی از چند هنر اصیل ایرانیان است اما بااین‌حال در این مطالب سعی کردم مزایا و معایب فرش دستباف را برایتان شرح دهم تا هنگام خرید اطلاعات خوبی داشته باشید. درست است که فرش دستباف یک اثر هنری محسوب می‌شود اما با خرید این فرش سهم بزرگی در چرخهٔ اقتصاد کسانی که با دست فرش می‌بافند خواهید داشت. اگر به دلیل قیمت بالا نتوانستید فرش دستباف تهیه کنید هیچ نگران نباشید امروزه فرش‌های ماشینی با طرح‌های فرش دستباف عرضه می‌شوند که توانسته است رضایت بسیاری از افراد را به خود جلب کند.